سرماخوردگی ،سرماخوردگی بزرگسالان،سرماخوردگی نوزاد،سرماخوردگی نوزادان،سرماخوردگی در دوران بارداری،سرماخوردگی
نوزاد ده روزه،سرماخوردگی در دوران شیردهی،سرماخوردگی سر،سرماخوردگی
شدید،سرماخوردگی پهلو،سرماخوردگی بزرگسالان کوریزان،سرماخوردگی بزرگسالان
در شیردهی،سرماخوردگی بزرگسالان در بارداری،سرماخوردگی بزرگسالان مصرف
در این مطلب از سایت جسارت
می خواهیم در مورد سرماخوردگی صحبت کنیم.امیدواریم این مطلب مورد توجه شما
سروران گرامی قرار گیرد.بهتر است بدانید که بعضی ها باور دارند که سرما
باعث سرماخوردگی می شود. تأکید بر بیرون نرفتن با موی خیس یا ضرورت پوشیدن
لباس ضخیم و گرم از جمله عبارتی است که به گوش ما بسیار آشناست. در واقع
بیماری سرماخوردگی اما به تنهایی بر اثر سرما به وجود نمی آید.مبتلا شدن به
سرماخوردگی در واقع بر اثر انتقال ویروس سرماخوردگی به بدن به وجود می
آید.گفتنی است که سرما اما می تواند در تضعیف دستگاه ایمنی بدن تأثیربگذارد
و بدن آمادگی بیشتری در جذب ویروس داشته باشد و سریعتر به سرماخوردگی
مبتلا شود.
اگرچه
سرماخوردگی تنها از دهه ۱۹۵۰ شناخته شدهاست، اما این بیماری از دوران
باستان با انسان همراه بودهاست. علائم و درمان آن در پاپیروسهای ابرس
مصری، قدیمیترین اثر طبی موجود که در قرن ۱۶ پیش از میلاد نوشته شده،
توضیح داده شدهاست. واژه «سرماخوردگی» اولین بار در قرن ۱۶ به کار برده شد
و علت نامگذاری آن تشابه بین علائم این بیماری و علائمی که هنگام در معرض
قرار گرفتن هوای سرد است به وجود میآید بود. در انگلستان، واحد تحقیقاتی
سرماخوردگی (CCU) توسط شورای تحقیقات پزشکی
در سال ۱۹۴۶ تأسیس شد و راینو ویروس در همان زمان در سال ۱۹۵۶ کشف شد.
کروناویروسها در سال ۱۹۶۵ کشف شدند و مطالعه بر روی آنها تا بهطور مداوم
تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. در دهه ۱۹۷۰، CCU اثبات کرد که درمان با
اینترفرون در طول دوره نهفتگی عفونت راینو ویروس مقداری محافظت در مقابل
بیماری پدیدمیآورد، اما هیچ درمان عملی نمیتوانست ایجاد شود. این واحد در
۱۹۸۹ بسته شد، دو سال بعد از آن که تحقیقات قرصهای لوزی شکل گلوکونات روی
در پیشگیری و درمان سرماخوردگیهای ناشی از راینو ویروس تکمیل کرد و این
تنها درمان موفق ایجاد شده در سابقه CCU است.
سرماخوردگی
(به انگلیسی: common cold) که با نامهای نازوفارنژیت (nasopharyngitis)،
رینوفارنژیت (rhinopharyngitis) و زکام حاد (acute coryza) نیز شناخته
میشود، بیماری واگیردار مربوط به دستگاه تنفسی فوقانی است که عمدتاً بینی
را تحت تأثیر قرار میدهد. سرماخوردگی معمولاً با خستگی، احساس سرما، عطسه و سردرد آغاز میشود و با علائمی چون سرفه، گلودرد، آبریزش بینی و تب
ادامه مییابد و معمولاً هفت تا ده روز بعد برطرف میشود و برخی علائم
ممکن است تا سه هفته طول بکشد. بیش از دویست نوع ویروس عامل سرماخوردگی
وجود دارد، با این حال راینو ویروسها (که خود بیش از ۹۹ نوع مختلف
شناختهشده هستند) متداولترین عامل این بیماری هستند. ویروسهای عامل
بیماری میتوانند تا مدت زمانی طولانی (برای راینو ویروس تا بیش از ۱۸
ساعت) در محیط زنده بمانند و ممکن است از دستان به چشمان و بینی که محل
عفونت هستند، منتقل شوند. ویروس از طریق عطسه، سرفه و تماس با افراد یا
اشیاء آلوده قابل انتقال به بدن است. برخی معتقدند که در معرض سرما قرار
گرفتن باعث سرماخوردگی میشود و همین باعث شده که این نام را برای بیماری
انتخاب کنند که البته این مطلب به اثبات نرسیده و رد شدهاست. عفونت دستگاه
تنفسی فوقانی بر اساس قسمتهایی از بدن که بیشتر دچار عفونت میشوند،
دستهبندی میگردند، که سرماخوردگی عمدتاً بینی، سینوسها (سینوزیت)،
گلو (فارنژیت) و همچنین یک یا هر دو چشم را با التهاب ملتحمه تحت تأثیر
قرار میدهد. علائم بیماری معمولاً به واکنش دستگاه ایمنی بدن بیشتر مرتبط
هستند تا به بافتهایی که ویروس از بین میبرد. تشخیص بیماری سرماخوردگی از
آنفلونزا بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است، در آنفلوآنزا علائمی مانند سردرد، درد عضلات
و تب شدت بیشتری دارند که البته در سرماخوردگیهای شدید هم به همان شکل
است. با هر بار ابتلا به بیماری، بدن انسان پادتن مربوط به ویروس را تولید
میکند تا در آینده دیگر به آن مبتلا نشود، اما از آنجا که بیش از دویست
ویروس مختلف باعث سرماخوردگی میشوند، با هر بار ابتلا باید پادتن مختص آن
ساخته شود و برای همین یک فرد در طول زندگی خود بهطور متوسط ۵۰ بار
(بزرگسالان دو تا پنج بار در سال و کودکان شش تا ده بار در سال) به
سرماخوردگی مبتلا میشود.
جالب است بدانید که وقتی فردی بطور مرتب در معرض استرس
قرار دارد، دستگاه ایمنی بدن او نیز تحت تأثیر قرار گرفته و ضعیف می شود.
لازم به ذکر است که استرس مداوم سبب می شود که در بدن در پاسخ به استرس
کورتیزول ترشح کند. یکی از پیامدهای این ترشح تضعیف مقاومت و قدرت دفاعی
بدن است امری که در نهایت آمادگی بدن را در مبتلا شدن به بیماری های
ویروسی شدت می بخشد و براحتی سرما می خورید
البته
داروهای آنتی بیوتیک تنها در مقابله با باکتری ها مؤثر هستند. از آنجایی که
بیماری هائ سرماخوردگی معمولا موارد بیماری های ویروسی هستند، مصرف آنتی
بیوتیک تأثیری در درمان نخواهند داشت. در واقع در صورتی که فرد در مراحلی
از سرماخوردگی به عفونت های شدید باکتریایی مبتلا باشد، به کارگیری داروهای
آنتی بیوتیک می تواند مؤثر و تاثیر گذار باشد.
بهتر است
بدانید که استفاده از واکسن سرماخوردگی بدن را تنها در برابر شماری از
ویروس ها ایمن می سازد و به طور ۱۰۰ درصد مانع از ابتلا فرد به سرماخوردگی
نمی گردد. واکسن سرماخوردگی تاثیر محدود دارد و تزریق آن اغلب باید هر سال
در زمان معینی تجدید شود. باید توجه داشته باشید که سرماخوردگی و آنفلوانزا
ده ها نوع مختلف دارد و واکسن های موجود تنها در برابر ویروس چند نوع
سرماخوردگی مصونیت می دهند.
در واقع
وقتی فرد بیمار با شدت زیاد فین می کند، در ناحیه حلق و بینی فشار زیادی به
وجود می آید و گاه سبب می شود که ویروس ها به حفره های اطراف بینی رخنه
نمایند و باعث شدت یافتن عفونت سینوزیت ها خواهد شد.
پرهیز از
خوردن هلههوله هر خوراک پرچربی عملکرد سیستم ایمنی بدن را در مقابله با
عفونتها کُند میکند. به جای این خوراکیها، مقدار زیادی آب بنوشید و
غذاهای سالم و مغذی مصرف کنید، مثل سوپ داغ، میوهها و سبزیجات تازه.
استراحت کنید شب زودتر بخوابید. نیروی شفابخش خواب
را دست کم نگیرید. خواب روی عملکرد روزانه ما، روی ظاهرمان و از همه
مهمتر روی سیستم دفاعی بدن تاثیر زیادی دارد. به محض اینکه متوجه شدید
دارید سرما میخورید، مقدار خواب و استراحت خود را تنظیم کنید (حداقل ۸
ساعت).
از استرس
دوری کنید استرس کارایی سیستم دفاعی را پایین میآورد. سعی کنید کار خود را
در منزل انجام دهید، مرخصی بگیرید و انجام کارهای تنشزا را به بعد از
بهبود خود موکول کنید.
بهتر است
بدانید که از آنجایی که بیشتر انواع ویروس های سرماخوردگی و آنفلوانزا از
طریق تماس مستقیم پخش می گردند، عطسه کردن در دست ها و نشستن دست ها یکی از
راه های خطرناک انتقال ویروس است. در واقع برای جلوگیری از این انتقال
توصیه می شود که دست ها را به طور مرتب شست یا از مواد ضدعفونی کننده
استفاده کرد. از آن گذشته بهتر است که در موارد عطسه و سرفه از دستمال
استفاده نمایید.
لازم به ذکر
است که مصرف زیاد ویتامین ث باعث پیشگری از ابتلا به سرماخوردگی می گردد،
باوری شایع اما نادرست می باشد. بعضی تحقیقات تنها نشان می دهد که مصرف
ویتامین ث در مواردی می تواند طول دوره سرماخوردگی را تا اندازه ی کم کند و
بدن را اندکی مقام تر سازد. لازم به ذکر است که کارشناسان تغذیه می
گویندکه اگر واقعاً به توصیه آنها، مصرف روزی 5 وعده میوه و سبزی تازه، عمل
کنیم، مقدار لازم ویتامین ث قطعاً به بدنمان می رسد و نیازی به مصرف قرص
های مشهور جوشان نیست. جالب است بدانید که تنها زمانی که باید قید ورزش را
بزنید در دوره سرماخوردگی بدن برای مقابله با ویروس ها به استراحت کامل
نیاز دارد. از آنجا که ورزش و فعالیت های بدنی نیروی زیادی می برد و بر بدن
فشار می آورد، روند درمان و بهبودی نیز به مراتب به کندی پیش خواهد رفت.
سیگار کشیدن
در دورانی که سرما خوردهاید بدترین کار است. سیگار با زیاد کردن هورمون
استرس، عملکرد سیستم دفاعی بدن را خراب میکند. همچنین بدن را بیشتر در
معرض رادیکالهای مضر آزاد قرار میدهد. این اتفاق درست برعکس دفاع سمزدایی است که در بدن صورت میگیرد.
ویتامین C مصرف کنید خیلی از ما به محض سرما خوردن به سراغ آبپرتقال
میرویم. طبق تحقیقات، ۲۰۰ میلیگرم آبپرتقال طول دوره بیماری را در حدود
۸٪ کم میکند. این ویتامین همچنین به عنوان آنتیهیستامین و عامل
ضدالتهاب عمل میکند و به همین دلیل آبریزش، و دردهای ناشی از
سرماخوردگی را کاهش میدهد. منابع این ویتامین عبارتند از: کیوی، بروکلی، و گوجهفرنگی. گاهی هم میتوان از مکملهای دارویی استفاده کرد.
مصرف روی را
افزایش دهید این ماده معدنی هم طول بیماری شما را کم میکند. افرادی که در
این دوره قرص روی مصرف میکنند طول بیماری کوتاهتری خواهند داشت. روی از
تکثیر شدن ویروس سرماخوردگی پیشگیری میکند. این ماده معدنی در مواد
خوراکی مانند گوشت گاو، مرغ، غلات غنی شده و شیر و ماست یافت میشود.
بهتر است
بدانید که رفتن مرتب به سونا و حمام بخار پیش از سرماخوردگی می تواند
تأثیری پیشگیرانه داشته باشد و مقاومت بدن را افزایش دهد. در صورت مبتلا
بودن به سرماخوردگی پیشنهاد می گردد که از رفتن به سونا اجتناب شود. تصور
اینکه از طریق عرق کردن بدن ویروس ها هم از بدن خارج می شوند، تصوری نادرست
است.در واقع شیر گرم با عسل
برای تسکین گلودرد بسیار مفید است.لازم به ذکر است که درصورتی که حس می
کنید ناحیه حلق و گلویتان خشک و گرفته است، نوشیدنی های داغ می توانند اثری
تسکین بخش داشته باشند. غرغره کردن با آب نمک و چای بابونه که دمای ولرم دارند نیز بسیار مفیدخواهد بود.
کوگول موگول
ریشه این
درمان در روسیه و اوکراین است، برخلاف اسمش این معجون ترکیب ساده ای
دارد.یک لیوان را تا نیمه از شیر گرم پر کنید، سپس یک زرده تخم مرغ
و یک قاشق چای خوری عسل یا شکر به آن اضافه کنید.این معجون می تواند
علائمی مثل احتقان، بدن درد، تب و گلودرد را کاهش داده یا برطرف کند. طب
مدرن هم نشان داده ترکیباتی در عسل، شیر و زرده تخم مرغ وجود دارد که سیستم
ایمنی بدن را تقویت می کند و با التهاب می جنگد.به نظر می رسد پروتئین های
موجود در زرده تخم مرغ از التهاب بافت گلو و بینی می کاهد.در ضمن ترکیب ال
تریپتوفان موجود در شیر گرم باعث احساس بهبود در فردی که ضعف دارد می شود و
به بهتر خوابیدن فرد و در نتیجه احساس بهتر شدن او کمک می کند.
مردم نواحی غرب چین در خانه فردی که دچار سرماخوردگی و آنفلوآنزا شده است، بوته های خشک شده گیاهان اکلیل کوهی و نوعی از اسطوخودوس
وحشی را آتش می زنند.آنها اعتقاد دارند که این گیاهان خاصیت ضدمیکروبی
دارند و چینی ها معتقدند که دود این گیاهان مانع از گسترش و انتقال میکروب
های عامل این بیماری به سایر افراد خانه می شود.چینی ها گیاه اکلیل کوهی را
دارای خواص ضدعفونی کننده می دانند و حتی از آن در طب سوزنی هم استفاده می
کنند اما خب طب مدرن می گوید که هرگونه محرکی از جمله دود برای فردی که
سرماخوردگی یا آنفلوآنزا دارد مضر است و می تواند ریه فرد را تحریک کند و
انسداد شدیدتر مجاری هوایی را موجب شود.
سیر
مصرف کنید اگر سرما خوردهاید، باید بوی بد سیر را فراموش کنید و از آن
بیشتر استفاده کنید. سیر حاوی آلیسین فعال است که مبارزه با باکتری و عفونت
را بر عهده دارد. اثر سیر خام بیشتر است ولی میتوانید آن را با سبزیجات
تف بدهید، یا به سوپ و یا خوراکهای دریایی و مرغ اضافه کنید.
از ورزش
خودداری کنید با ترک ورزش در طول دوره بیماری، زودتر خوب میشوید. یا
اینکه حداقل سعی کنید حرکات ورزشی را کندتر انجام دهید: مثلا به جای
دویدن، راه بروید. چون تمرینات سنگین بیشتر از همیشه انرژی شما را تحلیل
میبرد.
از اسپری
استفاده کنید به محض احساس کردن اولین علایم سرماخوردگی، بهعنوان پیشگیری
میتوانید از اسپری بینی استفاده کنید. در اسپری هیچ داروی خاصی وجود
ندارد، بلکه فقط مثل مانعی رفتار میکند که جلوی پیشروی ویروسها را
میگیرد.
قرن ها قبل،
مردم جنوب اروپا روغن حیوانی را روی گوش های دردناک افراد سرماخورده می
گذاشتند و معتقد بودند که این روغن درد گوش را کم می کند.بومیان آفریقا اما
روغن حیوانی را با موم شمع ها مخلوط می کردند و این مخلوط را روی سینه فرد
بیمار می گذاشتند.مردم ساکن تگزاس این 2 شیوه را در هم آمیختند، یعنی روغن
حیوانی و موم را با عصاره درخت کاکتوس مخلوط کرده و این مخلوط را گرم می
کردند و روی سینه فرد سرماخورده می مالیدند و روی آن پارچه تمیزی می بستند و
معتقد بودند که این ترکیب مانع از بروز بیماری سینه پهلو در فرد سرماخورده
می شود اما خب هیچ تحقیق علمی ای در این مورد انجام نشده است.
خیلی از
مردم مناطق مختلف جهان برای بهبود سرماخوردگی سراغ سوپ مرغ می روند که
معروف است به «درمان مادربزرگ ها» اما هنگ کنگی ها برای درمان آنفلوآنزا
سراغ یک سوپ عجیب و غریب می روند، یعنی سوپ مارمولک! این سوپ از ترکیب آب،
گوجه فرنگی، گوشت مارمولک و سبزیجات تازه پخته می شود.هیچ تحقیق علمی در
مورد تاثیرگذاری چنین سوپی صورت نگرفته اما به هر حال هر سوپ گرمی با آب
داغ و سبزیجات می تواند باعث بهبود حال عمومی، کاهش سرفه و نرم شدن خلط
شود.
جوراب بپوش
در شمال
کانادا و نواحی نزدیک قطب، افرادی که دچار سرماخوردگی می شوند پاهایشان را
در آب گرم می گذارند و سپس یک یا دو جفت جوراب می پوشند.البته برخی هم
اینگونه این کار را انجام می دهند که یک جفت جوراب گذاشته شده در آب سرد را
به پا می کنند و روی آن جوراب خشک می پوشند.تئوری پشت این شیوه درمانی
عجیب این است که جوراب گذاشته شده در آب سرد می تواند مثل پاشویه باعث کاهش
تب شود و سپس پوشیدن جوراب خشک موجب گرم تر شدن پا و افزایش جریان خون آن
می شود که می تواند به بهبود بیماری بینجامد.اما شاید هم بتوان به شوخی گفت
که ترکیب سرما، گرما، جوراب و دراز کشیدن روی تخت می تواند باعث شود که
شما سرماخوردگی را فراموش کرده و خود به خود حس کنید که بهتر شده اید.
جوراب کثیف حال شما را خوب می کند؟
درمان های
جورابی فقط مربوط به کانادایی ها و اسکیموها نمی شود، بلکه بومیان اسکاتلند
هم یک درمان جالب جورابی دارند.اسکاتلندی ها جوراب استفاده شده و پوشیده
شده خود را به چربی گوشت یا چربی پوست مرغ
آغشته می کردند و روی سینه فردی که دچار سرماخوردگی شدید شده بود می
گذاشتند و اعتقاد داشتند این کار حال او را بهتر می کند اما خب واقعیت این
است که به نظر نمی رسد چنین شیوه درمانی ای بتواند باعث بهبود حال بیمار
شود و حتی یک جوراب کثیف با بوی نه چندان مطلوب شاید حال فرد بیمار را بدتر
کند.
وقتی بدن ما
با سرماخوردگی مبارزه می کند نوشیدن مایعات خیلی اهمیت دارد و به بدن ما
خیلی کمک می کند. بنابراین حداقل ۶ لیوان در روز آب بخورید . علاوه بر آب ،
از آب میوه ها و آب سبزیجات طبیعی و شیرین نشده نیز می توانید استفاده
کنید اما از مصرف نوشیدنیهایی مثل قهوه
، چای سیاه غلیظ و سودا خودداری کنید. زیرا این نوشیدنیها به جای آنکه به
بدن شما آبرسانی کنند ، آب بدن شما را کم می کنند. نوشیدن آب زیاد به بدن
شما کمک می کند که سموم و مواد زائد را سریعتر دفع کند و باعث می شود که
خون و سلولهای شما به خوبی کار کنند.
ژاپنی ها
عاشق ترشی هستند، جالب است که برخلاف ایرانی ها آنها معتقدند برای بهبود
سرماخوردگی، ترشی به خصوص ترشی آلو و گوجه وحشی خوب است و باعث زودتر خوب
شدن فرد سرماخورده می شود. ژاپنی ها ترشی ای دارند که خودشان آن را
«اوموبوشی» می نامند و ترکیبی از ترشی آلو، گوجه وحشی، زالزالک
و سبزیجات محلی است و معتقدند این ترشی می تواند حال فرد سرماخورده را خوب
کند اما در جنوب ژاپن برعکس شمال آن مردم معتقدند درست است که اوموبوشی به
تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند اما برای فرد سرماخورده مناسب نیست و
بهتر است افرادی که می خواهند سریع تر از این بیماری بهبود یابند مربای آلو
و گوجه وحشی بخورند، نه ترشی آنها را.
شلغم
ماده غذایی مفیدی است زیرا منبعی غنی از ویتامین C و انواع ویتامین های
خانواده B است اما ایرانی ها قرن هاست که از شلغم پخته شده به عنوان درمان
سرماخوردگی به خصوص برای افرادی که دچار سرفه هستند، استفاده می کنند.برخی
مطالعات محدود در ایران نشان داده شلغم می تواند مثل اکسپکتورانت عمل کند و
باعث رقیق و شکسته شدن خلط سینه و راحت تر سرفه کردن شود اما هنوز مطالعات
گسترده و کاملی در این مورد انجام نگرفته است.
وقتی بدن
شما با سرماخوردگی مبارزه می کند برای اینکه قوی باقی بماند و بتواند
درمقابل این بیماری از خود دفاع کند ، به انرژی و غذای مقوی احتیاج دارد.از
خوردن غذاهای سرخ شده ، شور ، چرب و شیرین خودداری کنید در عوض از غذاهایی
استفاده کنید که سبک و مغذی باشند و هضم آن ها برای بدن آسانتر باشد. برای
مثال میوه ها ، سبزیجات ، غلات و پروتئینهای بدون چربی که سرشار از مواد
مغذی ، ویتامین ها ، مواد معدنی و فیبر هستند برای بدن بیمار بسیار مفید
ند. غذاهای آبدار به درمان سرماخوردگی خیلی کمک می کنند. برای مثال سوپ مرغ
با رشته فرنگی برای درمان سریع سرماخوردگی بسیار مفید است. سوپ مرغ دارای
خواص غیر التهابی است و حرکت موکوس ها را بطور موقتی تسریع می کند و در
نتیجه منجر به تسکین احتقاق(گرفتگی بینی ) و کاهش زمان تماس ویروس با پوشش
داخلی بینی می شود.
متداولترین
علائم سرماخوردگی شامل سرفه، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و گلودرد است و
علائم دیگر شامل درد عضلات، خستگی، سردرد، و بیاشتهایی. گلودرد تقریباً در
۴۰٪ افراد و سرفه تقریباً در ۵۰٪ افراد بروز میکند، سرفههای ناشی از
سرماخوردگی معمولاً خشک و پشت سر هم هستند.نیمی از موارد درد عضلانی
رخ میدهد. تب در بزرگسالان غیرمعمول، اما در نوزادان و کودکان رایج است و
ممکن است تب خفیفی تا ۳۸٫۹ درجه مشاهده شود. بعضی از ویروسهایی که موجب
سرماخوردگی میشوند، ممکن است بدون علامت باشند. رنگ خلط سینه یا ترشحات
بینی ممکن است بیرنگ یا زرد یا سبز باشد و اینکه آیا عفونت ناشی از باکتری
بودهاست یا ویروس را مشخص نمیکند.
راینو ویروس
ها شایع ترین عامل بشمار می روند که شدیداً هم قابل سرایت می باشند . راه
ورود ویروس به بدن ، دهان یا بینی است اما در این بین دست ها هم نقش مهمی
ایفا می کنند . ویروس ها به دنبال سرفه ، عطسه و یا حتی حرف زدن در هوا پخش
می شوند . اما از طریق تماس دست ها با اشیائی که قبلاً دست های آلوده به
ویروس با آن در تماس بوده ( مانند : گوشی تلفن ، لیوان ، حوله … ) نیز قابل
انتقال است . به دنبال تماس دست های آلوده با چشم ها ٬ دهان یا بینی عفونت
سرماخوردگی انتقال می یابد .
تفاوت بین
عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی بهطور کلی بستگی به محلی که علائم
بروز میکند دارد. تأثیر سرماخوردگی عمدتاً بر روی بینی، فارنژیت بر روی
گلو و برونشیت بر روی ریهها میباشد. در نوزادان یا افراد بسیار مسن،
سرماخوردگی میتواند باعث گسترش عفونتهای سینه مانند برونشیت شده و حتی
منجر به مرگ شود. سرماخوردگی غالباً به عنوان التهاب بینی تعریف میشود و
ممکن است شامل مقداری التهاب گلو
نیز باشد. تشخیص معمولاً توسط خود فرد انجام میشود. جداکردن عامل حقیقی
ویروسی درگیر به ندرت انجام میشود، و بهطور کلی شناسایی نوع ویروس از
طریق علائم ممکن نیست. سرفه ناشی از سرماخوردگی در مقایسه با سرفه ناشی از
آنفلوآنزا ملایمتر است. اگرچه وجود تب و سرفه در بزرگسالان احتمال بیشتری
از آنفلوآنزا را نشان میدهد، با این حال شباهت بسیار زیادی میان علائم این
دو وجود دارد. تشخیص بیماری سرماخوردگی از آنفلوآنزا بسیار مشکل و گاهی
غیرممکن است، در آنفلوآنزا علائمی مانند سردرد، درد عضلات و تب شدت بیشتری
دارند که البته در سرماخوردگیهای شدید هم به همان شکل است. آلرژی
به گرده گیاهان نیز میتواند موجب آبریزش بینی شده که مشابه سرماخوردگی
است. معمولاً آبریزش بینی ناشی از آلرژی زمان بیشتری به طول میانجامد.
همچنین بعضی افراد با قرار گرفتن در هوای سرد دچار آبریزش بینی میشوند که
آن را نمیتوان جزء علائم سرماخوردگی دانست. با بالا رفتن سن، دستگاه ایمنی
بدن قدرتمندتر شده و با هر ابتلا به سرماخوردگی، پادتن مخصوص آن تولید
میشود و در نتیجه بزرگسالان کمتر از خردسالان دچار سرماخوردگی میشوند.
همچنین بزرگسالان در مقابل ویروسی که خردسالان به آن مبتلا میشوند، مصونیت
بیشتری دارند. تولید پادتنها حداقل دو هفته پس از ابتلا به عفونت انجام
میشود و پس از سه یا چهار هفته به حداکثر میزان خود میرسد. پادتنها باعث
درمان بیماری نمیشوند، بلکه مانع ابتلای مجدد به یک ویروس خاص میشوند، از
طرفی در مقابل ویروسهای دیگر نمیتوانند از بدن محافظت کنند و از آنجا که
بیش از ۲۰۰ ویروس مختلف باعث بیماری سرماخوردگی میشوند، یک فرد ممکن است
در طول عمر خود هر سال چندین بار دچار سرماخوردگی شود که هر کدام از آنها
متعلق به یک نوع ویروس هستند. در صورتی که دستگاه ایمنی بدن نسبت به یک نوع
ویروس ایمن شود، به هر گونه عفونتی که مربوط به ویروس مشابه آن باشد، بر
اساس حافظه قبلی ذخیره شده در سلولها سریعاً پاسخ نشان میدهد و نسبت به آن ایمن خواهد بود.
خردسالان و
کودکان در سنین قبل از دبستان بسیار مستعد ابتلا به سرما خوردگی می باشند
زیرا هنوز به اکثر ویروس های سرماخوردگی مقاومت پیدا نکرده اند . بعلاوه
کودکان اکثر اوقات خود را در جمع سایر کودکان می گذرانند و در خصوص شستن
دست های خود و مراقبت دهانی هنگام عطسه و سرفه کمتر توجه دارند . با افزایش
سن نسبت به بسیاری از ویروس ها ی سرماخوردگی مقاومت ایجاد می شود و
بنابراین شیوع ابتلا به سرماخوردگی به تدریج و با افزایش سن کاهش می یابد .
در بزرگسالان ضعیف شدن سیستم ایمنی به هر دلیل و یا وجود آلرژی ها می
تواند یک عامل زمینه ساز ابتلا به سرماخوردگی به شمار رود . بروز
سرماخوردگی در پائیز و زمستان بیشتر است که علت آن تجمع بیشتر دانش آموزان
در کلاس های درس و از طرف دیگر خانه نشینی بیشتر در این فصول است . در
مناطقی که فصل زمستان ندارند سرماخوردگی در فصول بارانی شایعتر است .
عفونت حاد
گوش میانی : این عارضه خصوصاً در اطفال شایع است و به دنبال ترشح باکتری یا
ویروس از ورای پرده ی گوش رخ می دهد . علائم بصورت گوش درد
، ترشحات سبز یا زرد رنگ از بینی و برگشت تب پس از یک بهبودی نسبی از
سرماخوردگی می باشد . ممکن است بیقراری هم وجود داشته باشد . خس خس سینه :
در بیماران آسمی سرماخوردگی می تواند باعث ایجاد خس خس سینه شود . سینوزیت
سایر عفونت های ثانویه مثل گلو درد چرکی ، سینه پهلو ، برونشیت در
بزرگسالان و خروسک در اطفال . بروز هر کدام از عوارض فوق نیازمند مراجعه به پزشک جهت درمان است .
تنها راه
مؤثر برای پیشگیری از سرماخوردگی جلوگیری فیزیکی از پخش شدن ویروس است. این
کار عمدتاً شامل شستوشوی دستها و استفاده از ماسکهای صورت میشود. در
محیطهای درمانی، روپوش و دستکش یکبار مصرف نیز استفاده میشود. انجام
کارهایی مانند قرنطینه کردن افراد امکانپذیر نیست، زیرا بیماری بسیار
همهگیر است و نمیتوان علائم آن را بهطور قطعی به این بیماری نسبت داد.
از آنجا که این بیماری از طریق ویروسهای فراوانی به وجود میآید و
ویروسها دستخوش تغییرات سریع هستند، واکسیناسیون کاری دشوار است، و ایجاد
واکسنی که به گونهای فراگیر مؤثر باشد، بسیار نامحتمل است. شستوشوی مرتب
دستها احتمال انتقال ویروسهای سرماخوردگی را مخصوصاً در کودکان کاهش
میدهد. اینکه آیا استفاده از داروهای ضدویروس یا پادزیست همراه با
شستوشوی دستها، مزیت خاصی دارد یا خیر نامشخص است. استفاده از ماسکهای
صورت در نزدیکی افراد مبتلا میتواند مفید باشد، اما در مورد فاصله اجتماعی
بیشتر مدارک کافی موجود نیست. استفاده از مکمل روی در کاهش تعداد
سرماخوردگیهایی که یک فرد دچار میشود، میتواند مؤثر باشد. استفاده
روزمره از مکمل ویتامین ث خطر شدت سرماخوردگی را کاهش نمیدهد، اما
میتواند مدت زمان آن را کوتاهتر کند. ورزش سنگین برای سرماخوردگی توصیه
نمیشود و میتواند برای آن مضر هم باشد، اما ورزش در حد ملایم (مانند
پیادهروی) مضر نبوده و میتواند در کاهش علائم بیماری نیز مفید باشد.
تب بالای ۳۹ درجه
تب بالا همراه با خستگی یا بدن درد
تب بالا همراه تعریق و لرز یا سرفه ، همراه خلط رنگی
وقتی که با گذشت زمان علائم به جای بهتر شدن بدتر شوند یا بیشتر از ۱۰ روز طول بکشد
اطفال معمولاً در طی سرماخوردگی نسبت به بزرگسالان بدحال ترند و دچار عوارضی مانند عفونت گوش ها می شوند .
اطفال را در صورت وجود هر یک از علائم زیر باید نزد پزشک برد
تب بالای ۳۹ درجه ، وجود لرز یا تعریق
تبی که بیشتر از ۳ روز طول بکشد
وجود استفراغ یا درد شکم
خواب آلودگی غیر متعارف
سر درد شدید
وجود تنفس مشکل
گریه مداوم
گوش درد و سرفه مداوم